Iedereen heeft recht op goede zorg voor psychische aandoeningen. Ook ouderen, ook als ze lijden aan dementie. Het Age@Minds Fonds heeft als doel om de zorg voor ouderen met psychische aandoeningen te verbeteren tot in de laatste levensfase. Daarbij is o.a. de herkenning en beïnvloeding van factoren die tijdens de levensloop van invloed zijn geweest van belang. Het Fonds zet zich in voor betere herkenning, begrip en behandeling van psychische aandoeningen van vaak een kwetsbare groep mensen. Geestelijke gezondheid is een kostbaar goed, ook voor ouderen en mensen met dementie.
Dementie en angst
Ouderen die in het verleden een heftige gebeurtenis (trauma) hebben meegemaakt, merken regelmatig dat deze nare herinneringen naarmate ze ouder worden steeds vaker terugkomen. Dat zorgt voor onrust en angst; zeker voor mensen met dementie. Het verhaal vertellen en gevoelens delen, lukt dan niet altijd meer. Mensen raken gevangen in frustratie en angst. Er is sprake van een Posttraumatische Stress Stoornis (PTSS). Geliefden en zorgmedewerkers weten niet goed hoe ze u kunnen helpen. De ontwikkeling van een mensgerichte en innovatieve behandelmethode voor PTSS bij ouderen met dementie kan hierin verandering brengen.
Inhaalslag
In Nederland is ongeveer 20% van de samenleving ouder dan 65 jaar. Dit aandeel zal de komende jaren alleen maar toenemen. Geschat wordt dat in 2040 een derde van de ouderen, ouder is dan 80 jaar. De levensverwachting is toegenomen, maar het aantal aandoeningen waarmee we oud worden ook. Daarom zal de zorgvraag van ouderen met psychische problemen inherent toenemen en staat de gezondheidszorg hierdoor een enorme uitdaging te wachten.
Psychische problemen bij ouderen staan meestal niet op zichzelf maar gaan vaak gepaard met (meerdere) lichamelijke aandoeningen, veel medicijngebruik, zorgafhankelijkheid, achteruitgang in hersenfuncties (zoals bij dementie), levensfase-problematiek en zingevingsproblemen. Er is lang gedacht dat behandeling van psychische problemen bij ouderen niet zinvol was. Gelukkig is er groeiend bewijs dat het behandelen van deze aandoeningen bij ouderen wel degelijk effectief kan zijn, ook bij mensen met dementie. Er is nog een inhaalslag te maken!
Innovatieve behandelmethoden
Dr. Sjacko Sobczak is onderzoeker aan de Universiteit Maastricht en ouderenpsychiater bij Mondriaan Geestelijke Gezondheids Zorg (GGZ). Zij weet dat psychische aandoeningen zich bij ouderen anders kunnen presenteren, bijvoorbeeld zoals een Posttraumatische Stress Stoornis (PTSS) bij mensen met dementie.
Daarom ontwikkelt ze samen met experts een vernieuwend instrument, het zogenoemde TRAuma and DEmentia (TRADE)-interview, waarmee de diagnose PTSS bij mensen met dementie kan worden gesteld. Het onderzoeksteam van Sjacko houdt zich verder bezig met het onderzoeken van de impact van heftige levensgebeurtenissen bij ouderen en mensen met dementie. Het team zet zich in om PTSS bij deze doelgroep beter en eerder te herkennen. Met als doel om op basis van het hele levensverhaal gepersonaliseerde zorg te bieden.
‘‘Toen ik als student geneeskunde in het verzorgingshuis ging werken, ontdekte ik dat er mensen waren die als ‘lastig’ of ‘moeilijk’ werden gezien, bijvoorbeeld door agressie of omdat ze voortdurend om hulp riepen. Nu, als ouderenpsychiater, kan ik écht iets voor hen betekenen.’’ – Dr. Sjacko Sobczak,
Faculty of Psychology and Neuroscience, section Psychopharmacology
Sjacko wil ook medicijngebruik bij ouderen met psychische aandoeningen verbeteren. Want veelvuldig medicijngebruik komt bij ouderen met psychische aandoeningen veel voor en vaak ontbreekt het daarbij aan bewijs dat deze medicijnen echt effectief zijn. Bijvoorbeeld bij mensen met dementie kan het veel zinvoller zijn om eerst te kijken naar onderliggende traumatische ervaringen, voordat er medicijnen worden gegeven om het ‘moeilijk gedrag’ te verminderen.
Erkenning van psychische aandoeningen
De komende jaren houdt het onderzoeksteam van Sjacko zich vooral bezig met erkenning van psychische aandoeningen, zoals PTSS, bij mensen met dementie. Vragen als: hoe hebben heftige levensgebeurtenissen invloed op gedrag van mensen met dementie? Welke behandelingen helpen bij PTSS ? Welke dilemma’s spelen er in de zorg ? Uiteindelijk beoogt Sjacko om de zorg voor ouderen en mensen met dementie met psychische aandoeningen te verbeteren. Zodat ook zij de zorg krijgen die gebaseerd is op bewezen behandeladviezen.
Adviescommissie
Een aan dit fonds verbonden commissie van deskundigen zal de bestedingen vanuit het Age@Minds Fonds voor het beoogde wetenschappelijk onderzoek beoordelen. De leden van de commissie zijn Kelly Regterschot (Voorzitter; voormalig lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal), Sylvia Heijnen (zorgdirecteur ouderen Mondriaan), Roger Ruijters (bestuurvoorzitter Envida) en prof. Arjan Blokland (UM).
Wilt u dit fonds met een donatie steunen?
Wilt u het Age@Minds Fonds, onderdeel van het Universiteitsfonds Limburg (ANBI), in zijn missie steunen? U kunt dat doen via de onderstaande doneerbutton of door uw bijdrage te storten op de bankrekening van het Universiteitsfonds Limburg/SWOL IBAN: NL21 INGB 0653 6632 42 ter attentie van het Age@Minds Fonds. Wij zouden uw steun bijzonder op prijs stellen.
Wilt u meer informatie over dit fonds?
Wilt U op de hoogte blijven van onze ontwikkelingen? Voor een kleine bijdrage komt U – indien gewenst- automatisch in onze mailinglist.
Bent U mantelzorger en wilt U graag in contact komen met andere mantelzorgers over dit thema? Wij bespreken graag de opties met u. Stuur gerust een mail naar: sjacko.sobczak@maastrichtuniversity.nl.
Bent U zorgverlener en op zoek naar adviezen? Houd dan onze trainingsmogelijkheden en lezingen aangeboden op deze site in de gaten.
Meer informatie kunt u ook vinden op de website www.mondriaan.eu.

Alle fondsen
- A-KO Fonds
- Fonds Wetenschapsbeoefening
- Hooglerarenfonds
- Knowledge Transfer Fonds
- Maastricht Platform for Community-Engaged Research Fonds
- Peter Elverding leerstoel
- Prof. dr. W.A. Wagenaar Fonds
- UCM Fonds
- Age@Minds Fonds
- Brains Unlimited Pioneer Fund
- Excalibur Fonds
- Healing Heart Fonds
- Health in Slums Fonds
- Hemker Fonds
- HersenStrijd Fonds
- Leerstoel Jeugd, Voeding en Gezondheid
- Limburgs Fonds voor Revalidatie
- M4I Fonds
- Mark Post Research Fonds
- Queen of Hearts fonds
- SHE Fonds
- Van De Laar Fonds